လွ်ပ္စစ္ႏွင္႔ ေဘာလံုးမွသည္…

အဂၤလန္ေဘာလံုးဒိုင္လူႀကီးေတြကို အခု ၂၀၁၈ ကမာၻ႔ဖလားမွာ ပါဝင္ကိုင္တြယ္ခြင္႔ ျပဳေတာ႔မွာ မဟုတ္ဘူးလို႔ ကမာၻ႔ေဘာလံုးအဖြဲ႔ခ်ဳပ္က ေၾကျငာလိုက္ပါတယ္။ ဒါဆိုရင္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ မ်က္ႏွာသိေတြျဖစ္တဲ႔ မိုက္ကယ္အိုလီဗာတို႔၊ မာတင္ အက္ကင္ဆန္တို႔၊ အန္သုိနီ ေတာလာတို႔ကို ရုရွမွာ မျမင္ရေတာ႔ဘူးေပါ႔ေနာ္။ ဒီႏွစ္ ကမာၻ႔ဖလားဟာ ရုရွႏိုင္ငံမွာ က်င္းပမွာေလ။

***

အခုရက္ပိုင္း မိုးေလးတေအးေအးဆိုေတာ႔ မိတ္ေဆြမ်ားေရာ အခုစာေရးသူကၽြန္ေတာ္ပါ အားလံုးလက္ငင္းခံစားၾကရတာက လွ်ပ္စစ္မီး ခဏခဏ ပ်က္တဲ႔ ျပႆနာပါ။ ဒီလွ်ပ္စစ္မီး ျပႆနာဟာ အခုမွ ျဖစ္တာေတာ႔ မဟုတ္ပါဘူး။ ေတာ္ေတာ္ၾကာၾကာ ကာလေတြကတည္းက ျဖစ္ခဲ႔တဲ႔ ျပႆနာေပါ႔။ ယခင္ ဦးသိန္းစိန္အစိုးရလက္ထက္ မႏၲေလးမွာ မီးေတြပ်က္လို႔ ဖေယာင္းတိုင္ထြန္း ဆႏၵျပၾကေတာ႔ လွ်ပ္စစ္ပိုင္းက တာဝန္ရွိသူတစ္ေယာက္ ေျပာခဲ႔တဲ႔စကားက “မီးလာဖို႔ မိုးနတ္မင္းႀကီးထံမွာသာ ဆုေတာင္းပါ” ဆိုလား။ ဒါနဲ႔ အဲဒီကာလ ကာတြန္းေတြကေရာ၊ လူမႈကြန္ယက္ေတြမွာပါ ဒီစကားအတြက္ ေလွာင္ေျပာင္တာေတြ၊ မေက်မခ်မ္းေျပာသံေတြ ညံသြားခဲ႔ဖူးတာ အခုမွတ္မိပါတယ္။

ထိုစဥ္အခ်ိန္ဟာ ေရြးေကာက္ပြဲအႀကိဳကာလေတြလည္း ျဖစ္ေတာ႔ ဒီအတြက္ မဆီမဆိုင္ ႏိုင္ငံေရးအျမတ္ထုတ္တဲ႔ အတိုက္အခံႏိုင္ငံေရးသမားေတြလည္း ရွိခဲ႔တာေပါ႔။ တကယ္ေတာ႔ ျမန္မာ႔လွ်ပ္စစ္မီးဟာ ျမန္မာ႔ႏိုင္ငံေရးအသံုးခ်ခံ ထိုးလံုးတစ္ခုအျဖစ္ ရွိေနခဲ႔တာ ၾကာပါၿပီ။ “ဒီမိုကေရစီရရင္ မီးက အလိုလိုရလာမွာပါ” တို႔၊ ႏိုင္ငံေရးေဟာေျပာဖို႔လုပ္ေနတုန္း မီးပ်က္သြားခ်ိန္ “လွ်ပ္စစ္မီးမွန္ေအာင္လုပ္ရမယ္” ဆိုၿပီး လူထုကိုစာေရးျပကာ ႏိုင္ငံေရးလက္ခုပ္သံ ခ်ဴတာတို႔ဟာ က်န္ခဲ႔တဲ႔ အတိတ္ထဲက လွ်ပ္စစ္မီးနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ သတိရစရာေတြပါ။ ဘာလို႔ သတိရစရာ ျဖစ္လဲဆို အဲဒီလို ေျပာခဲ႔သူေတြ အခု အစိုးရျဖစ္ခ်ိန္ ပစၥကၡကာလမွာကို လွ်ပ္စစ္မီးက “မိုးညိဳပ်က္” ျဖစ္ေနေသးတာကိုး။ ဒါက လွ်ပ္စစ္မီး က႑။ စာေရးသူက ေကာင္းသည္ဆိုးသည္ မေျပာလိုပါ။

တစ္ေန႔က မိတ္ေဆြေဆာက္လုပ္ေရးသမားတစ္ေယာက္ ေျပာတာ သတိထားမိသည္။

“အခု အစိုးရပိုင္းက လူေတြဟာ စီးပြားေရးသမားဆို ခ႐ိုနီဆိုၿပီး အျပစ္ျမင္တတ္တဲ႔ အငံု႔စိတ္ခံ ရွိၾကတယ္ဗ်၊ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ဒီအလုပ္ကို လုပ္တာ ၾကာလွေနၿပီ။ တင္ဒါေခတ္ဦးကာလကတည္းက လုပ္ခဲ႔တာ။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ႏိုင္ငံရဲ႕ ေဆာက္လုပ္ေရး တင္ဒါ က႑က ဘာမွ စနစ္တက်ရွိေသးတာ မဟုတ္ဘူး။ တက္လာတဲ႔ လူႀကီးရဲ႕ အာေဘာ္နဲ႔ လုပ္ရတာပဲ”

“ကၽြန္ေတာ္တို႔ကို ခုိးတယ္ ခိုးတယ္ေျပာၾကတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ဟာ ပရဟိတလာလုပ္တာမွ မဟုတ္တာပဲဗ်ာ၊ စီးပြားေရးပဲ ကိုယ္တြက္ အျမတ္က်န္ေအာင္ လုပ္ရတာေပါ႔”

ထို႔ေနာက္ေတာ႔ သူက ေဆာက္လုပ္ေရးတင္ဒါ က႑၏ စနစ္မက်ေသးသည့္ အေကာက္အခြန္ပံုစံေတြ၊ ႀကိဳတင္ေငြေပးသြင္းရသည့္ ပံုစံေတြႏွင္႔ အလုပ္တစ္ခုရဖို႔ ဘယ္သုိ႔ဘယ္ပံု လိုက္ၾကရပံုေတြ ကုန္က်စရိတ္ေတြအေၾကာင္း လုပ္ငန္းႏွင္႔ ဆက္ဆိုင္ရာ အျဖာျဖာကို ေဆာက္လုပ္ေရးသမား႐ႈေထာင္႔မွ ရွင္းျပပါသည္။ သူေျပာေတာ႔လည္း ဟုတ္သလိုလိုပင္။ ဟုတ္သလုိလိုဆိုရတာက အခုစာေရးသူဟာ ေဆာက္လုပ္ေရးပိုင္း နားလည္သူ မဟုတ္၍ အေနကံသေဘာဆိုရျခင္းသာ။

ဒီေတာ႔လည္း ျမန္မာျပည္ရဲ႕ အစိုးရဆိုင္ရာ ေဆာက္လုပ္ေရးက႑ေတြဟာ ဖ႐ိုဖရဲေပါ႔။ အရည္အေသြးကလည္း ရြက္ၾကမ္းရည္ႀကိဳေပါ႔။ ယခုစာေရးသူက ေကာင္းသည္ဆိုးသည္ မေျပာလုိပါ။

သူတို႔ေတြ ဒီလိုေျပာ၊ ဒီလိုေတြ ညည္းၾကေတာ႔ လႊတ္ေတာ္ထဲမွာေရာ အမတ္ေတြဟာ ဘယ္လိုေနၾကပါမလဲလို႔ ေတြးရင္း သူငယ္ခ်င္း အမတ္တစ္ေယာက္ကို သတိရလာမိျပန္ပါတယ္။ သူက အရင္ ျပည္သူ႔က်န္းမာေရးမွာ လုပ္ေနတဲ႔ ဆရာဝန္ေပါက္စ။ ေစတနာေလးေကာင္းတယ္။ လူငယ္ပီပီ အမွန္တရားအတြက္ တိုက္လိုခိုက္လိုစိတ္ရွိတယ္။ ေက်ာင္းက်န္းမာေရး စစ္ေဆးေရးေတြဘာေတြ သူသြားေတာ႔ ေက်ာင္းေဈးတန္းက တ႐ုတ္မုန္႔ေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး သူ႔ထံက ဆူညံဆူညံအသံေတြ စၾကားလာရတယ္။ ေနာက္ေတာ႔ ႏိုင္ငံေရးမ်ဳိး႐ိုးအခံေလးလည္း ရွိေတာ႔ ဒါကို အေၾကာင္းျပဳလို႔ အစုိးရကို ျပစ္တင္ေမာင္းမဲရင္း ေရြးေကာက္ပြဲကာလမွာ အလုပ္ကထြက္၊ ႏိုင္ငံေရးဘက္ခုန္ကူးရင္း လႊတ္ေတာ္ထဲေရာက္သြားေတာ႔တာေပါ႔။ အခုထိေတာ႔ ကၽြန္ေတာ္႔သူငယ္ခ်င္း တ႐ုတ္မုန္႔အမတ္ေလးထံက ဘာအဆိုေတြတင္သြင္းၿပီးလို႔၊ သူ႔ရဲ႕ဘယ္စြမ္းေဆာင္ခ်က္နဲ႔ ေက်ာင္းက ကေလးေတြ က်န္းမာေရးအတြက္ အက်ဳိးျပဳၿပီးၿပီ မၾကားမိသလို၊ ေက်ာင္းေဈးတန္းေတြမွာလည္း သူအရင္က မႀကိဳက္ခဲ႔တဲ႔ တရုတ္မုန္႔ေတြကို ေဖာခ်င္းေသာခ်င္း ေရာင္းခ်ေနၾကဆဲပါပဲ။ ဒီမွာ ကၽြန္ေတာ္က က႐ုဏာေဒါေသာနဲ႔ေတြးမိတာ က်န္းမာေရးဌာနအတြက္ ဆရာဝန္ေကာင္းတစ္ေယာက္ နစ္နာသြားသလို၊ လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ အမတ္ေကာင္းတစ္ေနရာစာ နစ္နာသြားတယ္လို႔။

သုိ႔ေသာ္ ဒီႏိုင္ငံေရး ျဖစ္စဥ္ႀကီးနဲ႔ ေခတ္အဆက္ဆက္ နားရည္ဝေအာင္ အသြင္းခံထားရတဲ႔ မဟုတ္တမ္းတရား ႏိုင္ငံေရး သေဘာတရားႀကီးကို ကၽြန္ေတာ္က ဘာေျပာပိုင္ပါမည္နည္း။ သူတို႔မွာလည္း သူတို႔အေၾကာင္းျပခ်က္နဲ႔ သူတို႔ ရွိေပမေပါ႔။

တစ္ေန႔က မီးခဏခဏပ်က္ေသာ လွ်ပ္စစ္ဌာနမွာ ေျဖရွင္းသံသဲ႔သဲ႔ၾကားရသည္။

“မီးကိုလံုးဝမျဖတ္ခ်င္ပါ ၊ Generation က် frequency က် လာလို႔ system stability ပ်က္ၿပီး တစ္ျပည္လံုးေမွာင္က်မသြားေအာင္ ျဖတ္ခိုင္းရတာပါ “ တဲ႔။

“တခ်ိဳ႕ လူေတြက The nature of power grid ကို သေဘာမေပါက္ေတာ့ မီးျပတ္ရင္ LDC (Load Dispatching Center)ကိုပဲ အျပစ္တင္တာေတြ အႀကိမ္မ်ားစြာ ၾကံဳခဲ့ရပါတယ္ ၊ တကယ္မလြယ္တဲ့အလုပ္ဆိုတာ ကိုယ္တိုင္လုပ္ၾကည့္ မွ သိႏိုင္ပါတယ္” တဲ႔။

“NCC ( National Control Center ) က ဝန္ထမ္းေတြမွာ  ၿမိဳ႔ေတာ္ႀကီးေတြမွာ ေနရတယ္ဆိုေပမဲ့ ရံုးနဲ႔အိမ္ အိမ္နဲ႔ ရုံး ကလြဲလို႔ ဘယ္မွ မသြားႏိုင္ပါ ၊သႀကၤန္ေတာင္ သူမ်ားေတြလိုလြတ္လြတ္လပ္လပ္ မေပ်ာ္ႏိုင္ၾကပါ ၊ တခါတေလ Break down recovery ျပန္မျဖစ္တာေၾကာင့္ ရံုးမွာအိပ္လိုက္ရတာေတြလဲ ရွိပါတယ္” တဲ႔။

စာေရးသူလည္း ဝန္ထမ္းျဖစ္ပါသည္။ သူတို႔ဘက္က ဒီစကားၾကားေတာ႔ ကိုယ္ခ်င္းစာမိသလိုလိုပါ။ ျမန္မာျပည္ဝန္ထမ္းဘဝ တယ္လည္း ခက္တာကိုး။

ဒီလိုပဲ ဆက္ေတြးၾကည့္ေတာ႔ တစ္မင္းတက္ တစ္စနစ္ေျပာင္း၊ တစ္လူႀကီးအာေဘာ္၊ ဟိုေကြ႔ဟိုတက္နဲ႔ ေလွာ္၊ ဒီေကြ႔ဒီတက္နဲ႔ခတ္ ေနရရွာေသာ ေဆာက္လုပ္ေရးတင္ဒါသမားေတြကိုလည္း ကိုယ္ခ်င္းစာမိသည္။ သူတို႔ဟာ ဒီလိုေခတ္ ဒီလိုစနစ္ႀကီးထဲမွာ ရွဥ္႔လည္းေလွ်ာက္သာ ပ်ားလည္းစြဲသာျဖစ္ေအာင္ အေဆာက္အဦးကို အရည္အေသြးေလး ႏွိမ္႔မိေပမေပါ႔။ ကၽြန္ေတာ္ ရြဲ႕ေျပာျခင္း မဟုတ္ပါ။ အမွန္ပင္ ကိုယ္ခ်င္းစာပါသည္။ တကယ္႔ေျမျပင္အေျခအေနဆိုတာ အလုပ္လုပ္ဖူးသူခ်င္းမွ နားလည္တာမ်ဳိး။

ဒီလိုဆို လႊတ္ေတာ္ထဲက ကိုယ္႔သူငယ္ခ်င္း တ႐ုတ္မုန္႔အမတ္ႏွင္႔အတူ သူတို႔တူရာတူရာ တစ္သုိက္ကိုေရာ။ ကိုယ္ခ်င္းစာပါသည္ခင္ဗ်ာ။ သူတို႔ေတြမွာ အခုမွ လုပ္သက္ႏုႏုျဖစ္တဲ႔အျပင္၊ တကယ္႔မိုးက်ေရႊကိုယ္အစစ္ေတြမို႔ အရင္ဒါမ်ဳိးမွ မလုပ္ဖူးေတာ႔ စစခ်င္းအစိုးရတစ္သက္ လုပ္ရခက္ခ်င္ခက္ေနမွာေပါ႔။ ၿပီးေတာ႔ ကၽြန္ေတာ္မျမင္မသိႏိုင္တဲ႔ အျခားအခက္အခဲေတြလည္း ရွိခ်င္ရွိေနဦးမွာေပါ႔။ ဒါေၾကာင္႔ မွန္းဆၿပီး ကိုယ္ခ်င္းစာပါသည္။

ကဲဒီလိုျဖင္႔ အျခားက႑မ်ားကိုလည္း ခ်ဲ႕ေတြးၾကပါဦးစို႔။

ဥပမာ က်န္းမာေရးက႑။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ဘယ္အေျခရွိပါသနည္း။ ေနာက္ ပညာေရး၊ ျပည္ထဲေရး စသည္၊ စသည္။ အားလံုးကို ကိုယ္ခ်င္းစာပါသည္ခင္ဗ်ာ။

***

ေဘာလံုးဝါသနာအိုးမ်ားအားလံုးက ဒီဘက္ႏွစ္ အဂၤလိပ္ဒိုင္လူႀကီးမ်ား၏ အျငင္းပြားဆြယ္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္အမွားမ်ားအေၾကာင္း သိၾကပါသည္။ သို႔ေသာ္ ေဘာလံုးဆိုတာ တစ္ဖက္ ၁၁ ေယာက္ႏွင္႔ ၂၂ ေယာက္ကစကားသည့္ ပြဲ။ ၿပီးေတာ႔ ကမာၻ႔အဆင္႔ပြဲေတြမွာ အင္မတန္မာယာမ်ားေသာ ကစားသမားေတြရဲ႕ လွည့္ကြက္ေတြကို မိေအာင္ ျမင္ေအာင္ ၾကည့္ဖို႔ဆိုတာ မလြယ္။ ဒီေတာ႔လည္း ဒိုင္လူႀကီးေတြဟာ မွားတဲ႔အခါ မွားေပမေပါ႔။ ဒိုင္လူႀကီးေတြေနရာက ဝင္ၾကည့္ၿပီး ကိုယ္ခ်င္းစာလိုက စာႏိုင္ပါသည္။ အကယ္၍ ေဘာလံုးပြဲတစ္ပြဲမွာ ဒိုင္လူႀကီးသာ မပါလွ်င္ ဘာျဖစ္သြားပါမည္နည္း။ ၿပီးေတာ႔ ဒိုင္လူႀကီးေတြရဲ႕ တစ္ပြဲလံုးစာ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြမွာ အမွားႏွင္႔အမွန္ အမွန္ကသာ မ်ားေၾကာင္း အားလံုးသိမည္ပင္။

သို႔ေသာ္ ကမာၻ႔ေဘာလံုးအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ႀကီးကေတာ႔ ေဘာလံုးေလာက တိုးတက္ဖို႔ ဒီလိုမျမင္ပါဘူးတဲ႔။ ဒိုင္လူႀကီးေတြ စည္းကမ္းအမွန္ေတြအတိုင္း ဆံုးျဖတ္ေပးတာ တာဝန္ပါတဲ႔။ တကယ္လို႔ တစ္ခုခုမွားၿပီး ဆံုးျဖတ္တယ္ဆိုရင္ေတာ႔ အဲဒါ တာဝန္လစ္ဟင္းတာပါပဲတဲ႔။ ဒါေၾကာင္႔ အမွားမ်ားတဲ႔ အဂၤလန္ဒိုင္ေတြကို ဒီႏွစ္႔ကမာၻ႔ဖလားမွာ တာဝန္မေပးေတာ႔ဘူးတဲ႔။ ဘာလို႔ဆို ေဘာလံုးေလာကႀကီး တုိးတက္ဖို႔ပါတဲ႔။

ဪ… သူတို႔ေလာကမွာ ေက်းဇူးခံေက်းဇူးစားဆိုတဲ႔သေဘာေတြထက္ တာဝန္နဲ႔လုပ္ေဆာင္ႏိုင္မႈသေဘာေတြက ကဲေပသကိုး။

ေအာင္မ်ဳိးသူလြင္

၃၀၊၀၅၊၂၀၁၈

ဗုဒၶဟူး

၀၄း၄၃